جمعه: 10 فروردين 1403

شما اینجا هستید

بررسي و نقد ديدگاه مستشرقين در زمينه نقش روحانيت در شکل گيري انقلاب اسلامي ايران

    چکیده:

    پژوهش حاضر با رويکردي تحليلي - توصيفي و با هدف بررسي مواضع و نقش روحانيت، در شکل گيري انقلاب اسلامي از منظر مستشرقين، (از ابتداي دهه چهل تا بهمن سال ‎1357) نگارش يافته است. بررسي نظريات مستشرقين در مورد نقش روحانيت در انقلاب اسلامي مبين اين واقعيت است که آنان در تحليل جريان شناختي روحانيت، با تقسيم بندي هاي متعددي که براي روحانيت ارائه کرده اند، سعي دارند چنين وانمود کنند که اکثريت روحانيت در رفتار سياسي و از لحاظ تئوريک در روند تکوين انقلاب، با امام(ره) مخالف بوده اند. و در بحث ساختار و کارکرد روحانيت شيعي، مدعي هستند که علت اصلي مبارزات روحانيت، انگيزه مادي و قدرت طلبي بوده است، لذا مدل جمهوري اسلامي را مدلي غير دموکراتيک و يا استبدادي مي دانند. و براي هدايت فکري روحانيت در جريان انقلاب اسلامي، نقش اساسي را براي ساير شخصيت ها و احزاب نيز قائل مي شوند.

    اين برداشت ناروا با وجود تأثير انکارناپذيري که در انديشه هاي بخشي از افراد تحصيل کرده بر جاي گذاشته است اما مداقه در آثار نشر يافته حاکي از آن است که بيشتر اين انديشمندان، از يک سو با درک فضاي انسان محور و سکولار جامعه خود و نيز وضعيت تاريخي کليساها و پيش فرض هايي که در مورد جايگاه متوليان دين مسيحيت در جامعه دارند و از سوي ديگر، به خاطر عدم شناخت کامل از نهاد روحانيت شيعه، بر آن بوده اند که هنجارها، ارزش ها و انگيزه هاي معمول و مرسوم در جامعه خود و کليساها را بر نهاد روحانيت تشيع، تطبيق دهند که منجر به نظريات متفاوت و بعضا متناقضي در مورد انقلاب اسلامي و نقش روحانيت در شکل گيري انقلاب اسلامي به شکل خاص شده است که از جهات مختلف قابل نقد و بررسي است:

    اولا : آنان نقش روحانيت در انقلاب اسلامي را بر اساس مباني دانش مدرن غربي بررسي مي کنند؛ در حالي که حرکت اسلامي و نقش روحانيت، امري است که با مباني و ماهيت دانش مدرن غربي قابل تبيين نيست. ثانيا : مبتني بر يک سري پيش فرض هاي شرق شناسانه (مانند: ترديد در توان علمي و عملي اسلام براي سرپرستي جوامع امروزي، نگرش مادي به قدرت و ...) است، لذا يافته هايي که بر اساس اين پيش فرض ها به دست مي آيد، قابل تأمل بوده و نتيجه اي که از آن گرفته مي شود و تحليل هاي خود را بر آن استوار مي سازند، مخدوش مي باشد. ثالثا: اسناد و مدارک غيرقابل انکاري وجود دارد که اين ديدگاه ها و نظريات را نقد مي کند.

    پديدآورنده: 
    باغستاني، سعيد
    لینک ثابت خبر: qabas.iki.ac.ir/node/5774

    آخرین اخبار

    موسسه امام خمینی

    «این مؤسسه‏ خوب، جامع و کامل می‌‏تواند از لحاظ تلاش پیگیر، خستگی‏‌ناپذیر، خالصانه و عالمانه الگویی برای حوزه باشد.»  مقام معظم رهبری در دیدار رئیس و اعضای هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره... ادامه

    سند چشم انداز

    چشم‌انداز مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) با اميد به فضل الهي و عنايات ويژه حضرت ولي عصر(عج) و در پرتو کوشش عالمانه و تلاش متعهدانه همه ارکان و اعضا و پارسايي و پاکي مديران، استادان، محققان، دانش‌پژوهان و... ادامه